Những loại trái cây rau quả rất bổ dưỡng cho sức khỏe vào mùa hè (xếp theo thứ tự ABC):

Bầu: Vị ngọt, tính bình, có công dụng thanh nhiệt, lợi niệu, giải khát. Canh bầu nấu với tôm có công dụng giải nhiệt và bồi bổ rất tốt.

Bí đao: Tính mát, giúp thanh nhiệt, giảm tác hại của nắng nóng, sinh tân dịch. Có thể nấu canh hoặc ép lấy nước uống.

Chanh: Dùng rất tốt trong mùa hè cho những người hay bị rối loạn tiêu hóa, chán ăn mệt mỏi, họng khô miệng khát, dễ bị nôn nấc, phụ nữ có thai hoặc thai động.

Củ đậu (củ sắn): Vị ngọt, tính mát, có công dụng giải nhiệt, giải rượu rất tốt. Có thể ăn sống, làm gỏi, nấu canh, xào với thịt hoặc rửa sạch rồi ép lấy nước uống giải khát.

Dưa chuột: Vị ngọt, tính mát, có công dụng thanh nhiệt, lợi tiểu tiện, là một trong những loại quả được dùng rất phổ biến ở nhiều nơi trong mùa hè dưới dạng ăn sống, làm nộm, chế thành dưa góp hoặc dưa muối cả quả (loại dưa chuột bao tử). Dưa chuột còn có thể xào với một số loại thịt thành những món ăn khá hấp dẫn.

Dưa hấu: Vị ngọt, tính lạnh, có công dụng thanh nhiệt giải nóng. Vỏ quả dưa hấu cũng là một vị thuốc có công dụng thanh nhiệt, dùng dưới dạng sắc, hãm uống thay trà hoặc chế thành các món gỏi ăn khá ngon. Để chữa rôm sảy cho trẻ em, lấy dưa hấu 1 quả ngâm nước lạnh, sau 1 giờ giã nát vỏ để xoa, tắm cho trẻ.

Đậu xanh: Thanh nhiệt giải độc, tiêu nắng nóng, tiêu khát, trừ bỏ phù thủng, lợi tiểu, chữa lở loét… Cháo đậu xanh là món ăn rất tốt cho mùa hè, có thể ăn cháo đậu xanh với đường hay muối (nước mắm). Cháo đậu xanh trị tiêu khát, uống nhiều nước, giải độc, nóng, lợi tiểu, thanh nhiệt, hạ khí.

Đậu tương: Nhuận tràng, bổ trong, giải độc, thích hợp với mọi lứa tuổi. Cháo đậu tương giúp nhuận phế, tiêu đầy trướng hơi, lợi tiểu. Đậu tương rất cần thiết cho trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ chậm phát triển, người bệnh đái tháo đường, bệnh gút.

Đậu ván trắng: Đặc biệt tốt cho những tháng cuối mùa hạ và đầu mùa thu, có thể cầm tiêu chảy, thanh nhiệt, làm ấm tỳ vị, trừ thấp nhiệt và làm hết chứng tiêu khát.

Đậu đen: Trừ phong nhiệt, giải độc, giải nhiệt và dùng làm thuốc bổ dưỡng – rất thích hợp với người thận yếu hư, suy nhược khi cảm nặng, là món ăn giải nhiệt rất tốt trong mùa hè, giúp lợi tiểu, thích hợp với mọi lứa tuổi.

Đậu đỏ: Trị được các chứng mụn lở, thủy thũng, đi tả, đau buốt cơ thể, nôn mửa… Cháo đậu đỏ: Giúp tiêu phù nước tiểu, lợi tiểu tiện, tránh độc.

Giá đỗ: Giúp thanh nhiệt, giải độc, cung cấp nhiều vitamin C và E.
Kết hợp đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ, mỗi thứ 300 gr nấu chung với cam thảo, ăn cả bã lẫn nước trong vòng 7 ngày, dùng phòng các chứng bệnh mùa hè.

Mía: Vị ngọt, tính lạnh, dùng rất tốt để phòng chống các chứng viêm nhiệt có biểu hiện miệng khô, họng khát, sốt cao mất nước, tiểu tiện sẻn đỏ, đại tiện táo…

Mướp đắng: Vị đắng, tính hàn, có công dụng giải nhiệt, dùng làm đồ ăn thức uống vào mùa hè rất tốt. Người ta thường dùng mướp đắng dưới dạng ăn sống, luộc, xào với trứng, nhồi thịt băm hoặc thái phiến, phơi khô, hãm uống thay trà.

Ngó sen: Dùng dưới dạng sắc uống thay trà, làm gỏi hoặc rửa sạch rồi ép lấy nước uống.

Nho: Là một trong những loại quả chứa rất nhiều nước, có khả năng thanh nhiệt, trừ phiền, giải khát.

Nấm rơm: Vị ngọt, tính hàn, có giá trị dinh dưỡng rất cao, chứa nhiều chất đạm, sinh tố C và các acid amin rất cần thiết cho cơ thể, có công dụng bồi bổ và thanh nhiệt tiêu thử. Đây là thực phẩm lý tưởng trong mùa hè cho những người bị cao huyết áp, rối loạn lipid máu và các bệnh lý gan mật.

Quả dâu: Quả dâu vị ngọt, tính hàn mà bổ huyết trừ nhiệt, là vị thuốc bổ huyết ích âm, nên dùng nhiều trong mùa hè dưới dạng sirô dâu làm nước giải khát, trà dâu hoặc chế thành mứt dâu.

Rau dền: Vị ngọt, tính mát, có công dụng thanh nhiệt, bổ khí trừ phiền, hoạt thai, lợi đại tiểu tràng. Đây là loại rau chứa rất nhiều chất khoáng cần cho quá trình sinh trưởng, phát dục của thanh thiếu niên.

Rau cần: Vị ngọt mặn, tính hàn, có công dụng thanh nhiệt lợi niệu, là loại rau lý tưởng trong mùa hè cho những người bị vữa xơ động mạch, cao huyết áp và bệnh lý tuyến giáp trạng.

Nên tránh hoặc hạn chế dùng các thực phẩm như thịt dê, thịt chó, thịt hoẵng, thịt chim sẻ, long nhãn, vải, hẹ, hành tây, hạt tiêu, nhục quế, gừng, đại hồi, lạc rang, rượu trắng…

Bài 1. Các món ăn giải nhiệt

Cháo cúc hoa, canh đậu xanh – bí đỏ, nước dưa hấu, gỏi giá đậu xanh… là các món ăn làm mát, rất có lợi cho những người mắc các chứng bệnh do hỏa nhiệt, nhất là vào mùa hè.

Các chứng mặt đỏ, mắt đỏ, môi khô, nướu sưng, nước mũi vàng đặc, cổ họng khô đau, miệng lưỡi lở loét, tâm phiền mất ngủ, ăn nhiều dễ đói, đại tiện táo bón, tiểu tiện vàng đậm… thuộc chứng hỏa nhiệt nội thịnh. Có thể dùng các món ăn bài thuốc thanh nhiệt tả hỏa như sau:

Cháo cúc hoa: Rất tốt cho người chóng mặt, đau đầu do cao huyết áp. Cách làm: Cúc hoa 15 g bỏ cuống, phơi khô tán bột; gạo 100 g nấu cháo, cho bột cúc hoa vào nấu trong giây lát, ăn mỗi sáng và chiều.

Trà lá tre – mã đề: Lá mã đề 10 g, lá tre 10 g, cam thảo sống 10 g. Sắc uống (bỏ bã), thêm đường trắng vừa đủ, uống thay trà, mỗi ngày nấu 1 lần. Thích hợp cho người bệnh tâm phiền, miệng lưỡi lở loét, tiểu ngắn, buốt đau.

 

Cháo thạch cao: Thạch cao sống 100 g, gạo 50 g. Nấu thạch cao, bỏ bã lấy nước, dùng nước thạch cao cùng gạo nấu cháo. Dùng cho các chứng phát sốt, miệng khát, nhiều mồ hôi, đau đầu, đau răng, suyễn cấp, tiểu gắt… do vị nhiệt.

Cao hạnh nhân – mật ong: Hạnh nhân 30 g, cam thảo 10 g, mật ong tươi 120 g, nước 200 ml. Hạnh nhân lột vỏ, thêm 2 lít nước nấu, bỏ bã, rồi thêm mật ong, cam thảo, hỗn hợp này lại cho vào nồi đất (với lửa nhỏ) nấu thành cao. Mỗi lần 10 g, ngày 2 lần. Dùng cho chứng ho suyễn, táo bón.

Nước dưa hấu: Dưa hấu 1 quả bỏ hột lấy ruột, dùng vải mùng vắt lấy nước, uống tùy thích. Thích hợp cho người phiền khát do thử nhiệt (say nắng).

Gỏi giá đậu xanh: Giá đậu xanh 400 g, muối, đường trắng, bột nêm vừa đủ, rượu 5 g, dầu mè 10 g. Giá đậu xanh rửa sạch, cho vào nước sôi trụng qua, dội qua nước lạnh, để ráo nước cho vào thau. Tất cả các gia vị nêu trên cho vào bát, sau khi trộn đều, rưới lên mặt giá đậu xanh thì hoàn tất. Món ăn thích hợp cho các chứng thử nhiệt phiền khát, thủy thũng, ung nhọt sưng đau, tiểu dắt buốt không thông.

Cháo đậu xanh: Đậu xanh 50 g, gạo 100 g, nước 600 ml. Đậu xanh rửa sạch, dùng nước nóng ngâm nở, gạo vo sạch, cùng cho vào nồi, sau khi thêm nước sôi, chuyển lửa nhỏ nấu đến đặc, thích hợp ăn khi nguội, ngày 2-3 lần. Dùng cho các chứng thử nhiệt phiền khát, ung nhọt sưng đau, ngộ độc thức ăn và ngộ độc phụ tử, ba đậu, thuốc trừ sâu…

Canh đậu xanh – bí đỏ: Đậu xanh 50 g, bí đỏ 0,5 kg, muối ăn lượng vừa đủ. Đậu xanh vo sạch để ráo nước, thêm một ít muối trộn đều, sau khi ngâm 3 phút dùng nước dội sạch lại. Bí đỏ gọt vỏ, ruột bí dùng nước rửa sạch, cắt lát vuông 2 cm. Đổ 0,5 lít nước vào nồi, sau khi nấu sôi cho đậu xanh vào, 2 phút sau thêm một ít nước nguội, cho sôi lại, thêm bí rợ, đậy nắp nấu 30 phút bằng lửa nhỏ, nêm ít muối thì ăn. Thích hợp cho các chứng trúng thử tâm phiền, mình nóng miệng khát, nước tiểu vàng, hay choáng váng, mất sức…

Trà muối nhạt: Trà xanh 10 g, muối ăn 5 g, cùng hãm với nước sôi, uống nhiều lần. Có tác dụng bù nước giải khát, giải nhiệt trừ phiền, thanh thử giảm nhiệt.

(Theo Sức Khỏe & Đời Sống)

Bài 2. Món ăn giải nhiệt

Thời tiết tháng 5 thất thường và oi bức, bữa cơm gia đình bạn sẽ ngon hơn với những món ăn giúp giải nhiệt dưới đây. Đặc biệt hơn nó còn rất đầy đủ dinh dưỡng và lại ít chất béo.

Bài 3. Giải nhiệt và trị mụn bằng các loại đậu

Trong những ngày hè oi bức thì một ly chè đậu là món ăn giải khát lý tưởng với tất cả mọi người. Các loại đậu đen, đậu xanh, đậu đỏ… Là những ngũ cốc rất tốt không chỉ dùng để chế biến được nhiều món chè lạnh giải khát trong mùa nóng mà còn mang lại những ích lợi đáng kể trong đời sống.

Đậu đen

Theo y học cổ truyền, đậu đen có vị ngọt, tính lạnh, có công dụng hạ nhiệt, giải độc, bổ thận, chữa đầy bụng, tiểu ra máu, đau đầu, đau cổ, nóng sốt, đau lưng… Những người bị yếu thận, suy nhược cơ thể khi bị cảm nặng nên ăn nhiều đậu đen

Cháo đậu đen

Cách làm: Đậu đen ngâm nước khoảng 2 tiếng, cho thêm một ít gạo vào nấu nhừ thành cháo, ăn nóng hay nguội tùy thích. Ăn cháo đậu đen kết hợp với đậu phụ rán và cà pháo muối sẽ ngon hơn. Đây là món ăn giúp lợi tiểu, giải nhiệt và thích hợp với mọi lứa tuổi.

Đậu xanh

Đậu xanh có tên khoa học là vigna gadiata. Đậu xanh là loại ngũ cốc thường được dùng để nấu xôi, làm bánh ngọt, bánh mặn, nấu chè, làm giá ăn và còn được nhiều chị em phụ nữ dùng để…. làm đẹp. Đậu xanh có vị ngọt, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, điều hoà ngũ tạng và trị được các bệnh thường gặp trong mùa hè như: mụn trứng cá, ung nhọt.

Mặt nạ đậu xanh trị mụn

Lấy 50g bột đậu xanh, 50g bột thanh đại và 5g băng phiến cho vào nước ấm trộn thành hồ. Mỗi tối trước khi đi ngủ, đắp dung dịch này lên mặt để có làn da đẹp, không bị sậm màu hay nổi mụn trứng cá.

Đậu đỏ

Không được dùng phổ biến như đậu đen và đậu xanh nhưng đậu đỏ cũng là một loại ngũ cốc rất có lợi với sức khỏe của con người. Những món ăn có thể được chế biến từ đậu đỏ là: cơm đậu đỏ, xôi đậu đỏ, cháo đậu đỏ, chè đậu đỏ, bánh đậu đỏ… Nhiều nghiên cứu cho thấy, loại hạt này có công dụng như một vị thuốc an toàn, giúp giải nhiệt, tiêu độc công hiệu.

Chè đậu đỏ nước cốt dừa cũng là một món giải khát ngon, mát và bổ dưỡng trong những ngày hè nắng, nóng

Theo http://www.tin247.com

Bài 4. Giải nhiệt mùa nóng

(Dân trí) – Vào những ngày hè nắng nóng, những món ăn, thức uống mát mẻ vừa giúp cơ thể giải nhiệt, vừa có lợi cho sức khoẻ là rất cần thiết. Dưới đây là một số gợi ý nhỏ để bạn có được một chế độ dinh dưỡng hợp lý vào mùa hè.

Tất cả các món ăn cũng như đồ uống vào mùa hè cần đảm bảo được sự sạch sẽ, dễ tiêu hoá, ít mỡ và chất béo, có tác dụng thanh nhiệt giải độc cho cơ thể.

1. Đồ uống

Các loại nước ép hoặc sinh tố làm từ: cà rốt, cà chua, dưa leo, dưa hấu… là những thức uống bổ dưỡng và mát mẻ dành cho cơ thể.

Nấu 0.5kg bí đao với 1 lít nước. Dùng nước này uống hàng ngày giúp cơ thể thanh nhiệt và giải độc.

Dùng cải bẹ xanh, mướp đắng (khổ qua) nấu ra nước sâm để uống.

Chanh chứa nhiều vitamin C, rất tốt cho da, giúp cơ thể thanh nhiệt, sát trùng, trị ho…Nên sử dụng chanh hoặc chanh leo để pha nước uống hàng ngày.

Dùng nước cốt ngâm từ quả dâu, mơ hay sấu pha làm nước uống cũng là một loại thức uống bổ dưỡng.

Sữa chua là loại đồ uống không thể thiếu trong mùa hè, nhất là đối với chị em phụ nữ. Sữa chua tốt cho da cũng như hệ tiêu hoá.

Tuy nhiên các loại nước uống không nên cho nhiều đường, nhất là đối với người béo phì hoặc cao huyết áp.

Cần hạn chế sử dụng nước đá. Uống nước đá quá nhiều có thể gây hỏng men răng. Nếu bạn thường xuyên lao động thể lực, hãy cho thêm chút muối vào nước uống. Nước muối loãng giúp hạn chế quá trình ra mồ hôi, làm cơ thể bớt khát nước hơn.

2. Thức ăn

Các món ăn trong mùa nắng thường là các món ăn được chế biến theo dạng luộc, hầm, nấu canh.

Các loại canh chua có nhiều nước, được chế biến đơn giản và có tác dụng làm mát cơ thể như: canh cua, hến, thịt nạc nấu chua…rất thích hợp cho mùa hè

Ngoài ra còn có rất nhiều các món canh bổ dưỡng, có tác dụng mát phổi như: đậu phụ nấu cùng thịt nạc hoặc tôm khô xay nhuyễn…

Các loại rau thường được lựa chọn cho bữa ăn mùa hè là các loại rau có tính mát như: rau muống, rau ngót, mùng tơi…
Các loại canh làm từ thân cây atiso, gỏi giá đậu xanh, cháo đậu xanh bí đỏ, cháo đậu đen… có tác dụng mát gan, lợi tiểu.

Nên hạn chế dùng các món ăn chứa nhiều dầu mỡ, các món ăn dạng chiên, xào và các món chứa nhiều đồ gia vị có tính cay nóng. Không nên ăn nhiều các món ăn lên men như: cà pháo muối, kim chi, dưa món.

3. Hoa quả

Mùa hè, bạn nên lựa chọn những hoa quả tươi, nhiều nước, thành phần có chứa nhiều vitamin C như: dưa hấu, cam, thanh long, táo, cà chua…

Ngoài việc ăn trực triếp, dùng các loại hoa quả này ép lấy nước uống hoặc làm sinh tố cũng rất tốt cho sức khoẻ

Nên hạn chế ăn các loại hoa quả thành phần có chứa nhiều đường như: mít, vải, nhãn, xoài…

Tuy nhiên, bạn hãy nhớ một điều là cần phải ăn hoa quả trước bữa ăn ít nhất là 1 tiếng để không làm mất đi sự ngon miệng của bạn trong bữa ăn cũng như để cơ thể kịp hấp thu những vitamin có trong các loại hoa quả.

Lan Thu
Theo pravda

Bài 5. Món giải nhiệt cho ngày hè

Ngày hè nóng nực, bữa cơm gia đình cần những món mát cho cơ thể như canh rau tập tàng, chè đậu xanh đánh… Món canh rau dền, mướp hương thường nấu với cua là ngon nhất, tuy nhiên cũng có thể chế biến với thịt băm trộn trứng.

Thực phẩm cần mua:

- Thực phẩm tươi sống: thịt nạc dăm, gan heo, thịt bò.

- Rau củ: Rau dền, mướp hương, mồng tơi, măng trúc, hành lá.

- Đồ khô:Trứng gà, rượu trắng, đậu xanh khô, đường, dừa gạo, vani, bột năng, mè rang, tỏi băm, hành băm, dầu mè, dầu thực vật,

- Gia vị: Hạt nêm, tiêu, đường, nước mắm, muối.

 

1. Chè đậu xanh đánh nước cốt dừa

Nguyên liệu:

200g đậu xanh, 300g đường, 200g dừa nạo, vani, bột năng, muối.

Thực hiện:

Ngâm đậu xanh trong 3 giờ, cho vào nồi với khoảng 1/2 lít nướ. Đậu chín lấy ra xay nhuyễn. Dừa nạo vắt lấy một nước cốt và 1 chén nước dão. Nấu nước cốt và nước dão cho sôi, thêm 1/2 thìa cà phê bột năng hòa với nước, khuấy cho sánh, cho 1/4 thìa cà phê muối và 1/2 thìa cà phê đường và nấu.

Nấu tan đường với 400g nước. Cho đậu vào trong nước đường, đánh đậu đều cho thật mịn. Hòa 2 thìa súp bột năng với nước, cho từ từ vào chè.

Chờ chè sôi lại, cho vani vào nhắc xuống, múc ra ly hoặc chén, để nguội. Khi ăn chè, cho nước dừa vào chén, trộn đều. Nếu muốn ăn lạnh, có thể cho thêm đá bào kỹ, khuấy đều.

Theo Diệu Thảo

Bài 6. Món cháo giải nhiệt mùa hè

Mùa hè oi ả, nóng bức, làm cho cơ thể ra nhiều mồ hôi nên choáng, mệt mỏi, ăn không ngon, lại khó ngủ. Các món cháo là rất thích hợp cho những ngày tiết trời khó chịu.

Xin giới thiệu một vài món cháo vừa bổ dưỡng lại vừa có tác dụng nâng cao sức khỏe phòng bệnh mùa hè (nhất là cho những người cao tuổi).

Cháo ý dĩ

Có tác dụng: Chữa bệnh tả, lỵ, lợi tiểu tiện, tiêu phù thũng, chữa bệnh co gân, phong thấp lâu ngày, kích thích tiêu hóa, bổ phế kiện tỳ.

Cháo đậu xanh

Có tác dụng: Giải nhiệt về mùa hè, cầm mồ hôi, dễ tiêu hóa, chống táo bón, nhuận tràng, nhất là những trường hợp máu nóng, làm mát ở những người háo nhiệt, phù thũng, ngứa ngáy khắp người, cháo còn có tác dụng giải nhiệt cho cơ thể khi bị nhiễm chất độc hoặc tăng đào thải các chất độc của cơ thể.

Cháo sắn dây

Có tác dụng: Bổ trợ cho sức khỏe nhất là những người già yếu, huyết áp cao, co thắt mạch vành, đái tháo đường, rối loạn tiêu hóa gây tỳ hư, miệng háo, môi khô, lưỡi đỏ, khát nước nhiều.

Cháo hoài sơn (củ mài)

Có tác dụng: Bổ tỳ vị, bổ thận bổ phế, sinh tân chỉ khát, bình suyễn sáp tinh. Cháo còn chữa được bệnh tả lỵ lâu ngày, hư lao, tiểu đêm nhiều lần, thận hư yếu.

Cháo mướp

Có tác dụng: Mát huyết trừ đờm, tránh cảm gió, giải độc thanh nhiệt, thông kinh hoạt lạc, cháo làm mát da trừ mụn nhọt, chữa viêm thanh, phế quản mạn tính do nhiệt.

Cháo sữa đậu nành

Có tác dụng: Cháo sữa đậu nành là món cháo bồi dưỡng hằng ngày, dễ tiêu hóa, thanh nhiệt giải độc lại mát gan, mát huyết. Cháo dùng được cho mọi lứa tuổi, tốt nhất cho người già vì tiêu hóa kém, hấp thu chậm, miệng nhạt, ăn không thấy ngon, người háo, da khô, mắt mờ, can thận nóng.

Nguôn vnnavi

Bài 7. Thức ăn giải nhiệt

Thức ăn giải nhiệt là những loại thức ăn theo Đông Y có tác dụng làm giảm nhiệt trong cơ thể; đặc biệt là trong mùa hè, nhiệt độ thường tăng rất cao làm người mỏi mệt, dễ sinh tật bệnh. Thức ăn giải nhiệt có tác dụng hạn chế tình trạng trên, cải thiện sức khoẻ, giúp phấn chấn và tương thích với thiên nhiên. Sau đây là một số món ăn tiêu biểu có đặc tính giải nhiệt:

1. Các loại đậu

Đậu xanh: Thanh nhiệt giải độc, tiêu nắng nóng, tiêu khát, trừ bỏ phù thủng, lợi tiểu, chữa lở loét… giải độc, nóng, lợi tiểu, thanh nhiệt, hạ khí.

Đậu nành: Nhuận tràng, bổ trong, giải độc. Nấu cháo ăn giúp nhuận phế, tiêu đầy trướng hơi, lợi tiểu.

Đậu ván trắng: Có thể cầm tiêu chảy, thanh nhiệt, làm ấm tỳ vị, trừ thấp nhiệt và làm hết chứng tiêu khát.

Đậu đen: Trừ phong nhiệt, giải độc, giải nhiệt và dùng làm thuốc bổ dưỡng – là món ăn giải nhiệt rất tốt trong mùa hè, giúp lợi tiểu.

Đậu đỏ: Trị được các chứng mụn lở, thủy thũng, đi tả, đau buốt cơ thể, nôn mửa.

Kết hợp đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ, mỗi thứ 300 gr nấu chung với cam thảo, ăn cả bã lẫn nước trong vòng 7 ngày, dùng phòng các chứng bệnh mùa hè.

2. Các loại rau củ quả

Khổ qua: (mướp đắng), theo y học cổ truyền có vị đắng, tính mát, không độc, có công dụng chính là thanh nhiệt, giải độc, giúp sáng mắt, nhuận trường, tiêu đờm. Dây và lá khổ qua tươi đem nấu (hoặc giã lấy nước) để uống có công dụng hạ sốt, hoặc giã lá và dây để đắp trị mụn nhọt, đặc biệt có tác dụng giải độc rượu; không nóng trong người, thì không nên dùng thường xuyên, vì dễ làm lạnh bụng, dễ bị tiêu chảy…

Bí đao: Có tính hàn, vị cam không độc. Nó có tác dụng trị được chứng nóng, lợi tiểu tiện hạ chứng đau đầu, trị ung nhọt nhuận trường, phù trướng bệnh lậu, đái rắt, các vết nạ đen, bệnh tích nhiệt phát ra tiêu khát, trừ được thân nhiệt cao. Tuy nhiên, với người gầy ốm bị thiếu máu, huyết áp thấp hoặc có cơ địa hàn thì nên tránh.

Bầu: Vị ngọt, tính bình, công dụng thanh nhiệt, lợi niệu, giải khát.

Dưa leo: Vị ngọt, tính mát, công dụng thanh nhiệt, lợi tiểu tiện.

Giá đậu: Thanh nhiệt, giải độc, cung cấp nhiều vitamin C và E.

Rau má: Giải khát tốt, giúp sảng khoái. Nghiên cứu cho biết nước chiết từ rau má tăng khả năng trí tuệ của trẻ em có thương số thông minh (IQ) thấp mà còn làm người cao tuổi giảm bớt những quên này quên kia, giúp thị lực bớt nhạt nhòa.

Rau đắng: Tính mát, nấu canh ăn giải nhiệt hoặc ăn sống rất tốt. Theo Giáo sư Đỗ Tất Lợi, rau đắng được dùng làm thuốc lợi tiểu, bổ thận, giúp ăn ngon và giảm đau khi đắp lên nơi tê thấp, rắn cắn. Còn theo kinh nghiệm dân gian vùng đồng bằng sông Cửu Long, rau có tính giải rượu – được bà con mệnh danh “lính cứu hoả”.

Rau dền: Vị ngọt, tính mát, nhiều chất khoáng, có công dụng thanh nhiệt, bổ khí trừ phiền, hoạt thai, lợi đại tiểu tràng.

Rau cần: Vị ngọt mặn, tính hàn, công dụng thanh nhiệt lợi niệu.
Ngó sen: Làm gỏi hoặc ép lấy nước uống.

Củ đậu (củ sắn): Vị ngọt, tính mát, giải rượu rất tốt.

Nấm rơm: Vị ngọt, tính hàn, có giá trị dinh dưỡng rất cao, chứa nhiều chất đạm, sinh tố C và các acid amin rất cần thiết cho cơ thể.

3. Giải khát – tráng miệng

Mía: Vị ngọt, tính lạnh, dùng rất tốt để phòng chống các chứng viêm nhiệt có biểu hiện miệng khô, họng khát, sốt cao mất nước.

Quả dâu: Quả dâu vị ngọt, tính hàn là vị thuốc bổ huyết ích âm.

Nho: Chứa rất nhiều nước, có khả năng thanh nhiệt, trừ phiền, giải khát.

Chanh: Cho những người hay bị rối loạn tiêu hóa, chán ăn mệt mỏi, họng khô miệng khát.

Dưa hấu: Vị ngọt, tính lạnh, công dụng thanh nhiệt giải nóng.
Trên đây là một số món ăn giúp giải nhiệt trong mùa hè rất tốt; nên ăn những thức ăn còn tươi, nguyên chất; tránh những món ăn chiên nướng.

Theo Wikipedia

Bài 8. TRÀ – ĐỒ UỐNG THANH NHIỆT, MÁT DA CHO MÙA HÈ

(AmThuc365.vn) – Nước trà là đồ uống phổ biến tại Việt Nam cũng như trên thế giới. Có nhiều loại trà nhưng nhưng không phải ai cũng biết cách dùng trà cho hợp lẽ với thời tiết khí hậu bốn mùa, nhất là khi chúng ta đang trải qua một mùa hè nóng nực và có nhiều biến động của năm nay.

Theo quan niệm của Đông y, mùa hè đa hỏa đa thấp, thời tiết viêm nhiệt bậc nhất, là mùa tương ứng với tạng tâm, dương khí trong cơ thể cực thịnh nhưng công năng của tỳ và vị lại rất dễ bị thương tổn. Vì thế, dùng trà vào mùa hè phải lấy việc thanh nhiệt trừ thấp, thanh tâm bổ tỳ làm trọng. Dưới đây xin được giới thiệu một số cách chế biến trà có lợi cho sức khỏe để bạn đọc có thể tham khảo và vận dụng.

Phương 1: Trà 3g, cúc hoa 9g, hãm uống. Công dụng: thanh lợi đầu mục, thanh nhiệt lợi niệu, dùng rất tốt cho những người hay bị đau đầu hoa mắt, tinh thần mỏi mệt, phiền nhiệt, tiểu tiện sẻn đỏ vào mùa hè.

Phương 2: Trà 3g, hoa sen 6g (lấy cánh hoặc nụ hoa sen vào tháng 7 phơi khô trong bóng râm), tán vụn, hãm uống.Công dụng: thanh tâm lương huyết, hoạt huyết chỉ huyết, dùng cho người hay bị phiền nhiệt, môi miệng dễ viêm loét, tiểu tiện sẻn đỏ, mắc các bệnh dễ bị xuất huyết vào mùa hè như chảy máu cam, xuất huyết dưới da, kinh nguyệt kéo dài do huyết nhiệt…

Phương 3: Trà 3g, bạc hà tươi 3g, thái tử sâm 6g (có thể thay bằng đẳng sâm 8g hoặc nhân sâm 3g), gừng tươi 1 lát, hãm uống. Công dụng: tiêu thử giải nhiệt, thanh lương tỉnh mục, điều lý tỳ vị, dùng để làm đồ uống bảo vệ sức khoẻ về mùa hè rất tốt.

Phương 4: Trà 2g, trám xanh 2 quả lấy cùi bỏ hột, tâm sen 3g, hãm uống. Công dụng: sinh tân chỉ khát, thanh tâm tiêu thử, dùng để giải nhiệt, kiện thân vào mùa hè rất tốt.

Phương 5: Trà 3g hãm với 500 ml nước sôi trong 5 phút, dưa hấu 1 quả vừa phải, bổ ra ép lấy nước rồi hòa lẫn với nước trà, chia uống vài lần trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt giải độc, sinh tân chỉ khát, dùng làm đồ giải khát trong những ngày nắng nóng.

Phương 6: Trà 5g, đại táo 10 quả đốt cháy vỏ, mật ong 20g, hãm uống. Công dụng:bổ khí dưỡng huyết, nhuận phế ích tỳ, dùng cho những người bị bệnh lý đường tiêu hoá trong mùa hè.

Phương 7: Trà 3g, nhân sâm 3g, hoa nhài 3g, hoàng kỳ 6g, hãm uống. Công dụng: bổ khí, sinh tân, liễm hãn, dùng cho người ăn uống kém, dễ đổ mồ hôi, hay hồi hộp trống ngực vào mùa hè. Người bị cao huyết áp không nên dùng.

Phương 8: Trà 3g, lá sen tươi nửa cái, hoạt thạch 6g, bạch truật 6g, hoắc hương 4g, cam thảo 3g, đường trắng lượng vừa đủ, sắc uống. Công dụng: trừ thử thấp, hòa tỳ vị, dùng để giải khát và phòng chống say nắng, say nóng về mùa hè.

Phương 9: Trà 10g, gừng tươi 3g, muối ăn 4,5g, sắc uống với 500ml nước. Công dụng: thanh nhiệt sinh tân giải thử, dùng để giải khát vào mùa hè khi bị mất nhiều mồ hôi, môi khô miệng khát, phiền nhiệt rất tốt.

Phương 10: Trà 3g, gạo tẻ 30 – 50g sao vàng tán vụn, hãm với nước sôi trong bình kín, sau chừng 30 phút thì dùng được, uống trong ngày. Công dụng: sinh tân chỉ khát, kiện tỳ lợi niệu, tiêu nhiệt giải độc, dùng rất tốt cho những người bị rối loạn tiêu hóa, đi lỏng gây mất nước trong những ngày hè nóng bức.

Bài 09. 5 loại dược liệu giúp thanh nhiệt

5 loại dược liệu giúp thanh nhiệt, bổ gan, tiêu độc đó là: Diệp hạ châu, biển súc, bồ công anh, cỏ nhọ nồi và rau má.

Theo dược học cổ truyền,

1. Diệp hạ châu vị đắng ngọt, tính lạnh, vào được 2 kinh Can và Phế, có công dụng bình can thanh nhiệt, lợi thủy giải độc, thường được dùng để chữa các chứng bệnh như viêm ruột, kiết lỵ, viêm gan, viêm thận, viêm đường tiết niệu, trẻ em cam tích, viêm loét miệng, đau mắt đỏ…

2. Biển súc vị đắng, tính lạnh, vào được kinh thận, vị và bàng quang, có công dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, sát trùng, thường được dùng để chữa các chứng bệnh như sỏi tiết niệu, viêm đường tiết niệu, bí đái, tiểu tiện không thông, hoàng đản( vàng da), viêm âm đạo, khí hư, cam tích, trĩ sưngnề, lở loét ngoài da..;

3. Bồ công anh vị đắng ngọt, tính lạnh, vào được 3 kinh vị, phế và can, có công dụng thanh nhiệt giải độc, lợi tiểu tán kết, thường được dùngdể chữa các chứng bệnh như viêm tuyến vú cấp tính, áp xe vú, lao hạch, mụn nhọt, đinh độc, viêm kết mạc cấp tính, cảm cúm phát sốt, viêm amydal cấp tính, viêm phế quản cấp tính, viêm dạ dày, viêm gan, viêm túi mật, viêm đường tiêt niệu…

4. Cỏ nhọ nồi ( hạn liên thảo) vị ngọt chua, tính mát, vào được 2 kinh can và thận, có công dụng lương huyết chỉ huyết, bổ thận dưỡng âm, thường được dùng để chữa các chứng bệnh như thổ huyết, ho ra máu, chảy máu cam, niệu huyết, đại tiện ra máu, xuất huyết do chấn thương, râu tóc bạc sớm, bạch hầu, đái đục, khí hư, lở ngứa bộ phận sinh dục…

5. Rau má (tích tuyết thảo) vị cay đắng, tính lạnh, vào được 3 kinh can, tỳ và thận, có công dụng thanh nhiệt lợi thấp,tiêu thũng giải độc, thường được dùng để chữa các chứng bệnh như kiết lỵ, ỉa chảy do thử nhiệt, viêm gan vàng da do thấp nhiệt, đái da máu, đái đục, ho ra máu, thổ huyết, chảy máu cam, đau mắt đỏ, viêm họng, mụn nhọt, đinh độc, tổ thương do trật đả…

Theo http://www.webtretho.com

Bài 10. Các đồ uống giải khát, thanh nhiệt

Để bổ sung lượng muối và nước mất đi do ra mồ hôi: Hằng ngày cần từ 1,5 – 2 lít nước. Nếu làm việc ngoài trời nóng hay trong hầm lò thì lượng nước cần bổ sung nhiều hơn. Tốt nhất là sử dụng gạo rang, muối ăn, đường để chế thành nước uống cho công nhân, học sinh… Ngoài ra với từng cá nhân hay trong hộ gia đình có thể sử dụng các sản phẩm giải khát sau:

Nước ép củ mã thầy: Củ mã thầy tươi, gọt bỏ vỏ, rửa sạch, ép lấy nước uống vừa giải nhiệt, giải khát lại bổ dưỡng

Dưa hấu hay dưa bở: gọt bỏ vỏ xay hay ép lấy nước cho chút đường uống giải nhiệt, giải khát và bổ dưỡng.

Nước mía tươi: Uống vừa giải nhiệt, giải khát lại bổ dưỡng sức khỏe nhờ mía có vị ngọt, tính hàn, giàu dinh dưỡng.

Dùng rau má, diếp cá: Lượng tùy người sử dụng, xay lấy nước uống (có thể thêm chút đường cho dễ uống), có tác dụng giải nhiệt tốt.

Nước chanh quả hoặc chanh leo: vắt lấy nước cho vài lát vỏ thái nhỏ vào. Chanh nhiều vitamine C, vừa có công hiệu giải khát, giải nhiệt rất tốt, lại còn tác dụng làm đẹp da, sát khuẩn, trị ho…

Chè đậu đen: Giúp giải nhiệt, giải độc ngày hè còn có công hiệu bổ dưỡng nhất là đối với người thận hư, suy nhược do cảm nặng…

Sữa chua: Rất tốt trong ngày hè vì có lợi cho tiêu hóa và tốt nhất là cho phụ nữ vì còn giúp làm đẹp da.

Bột sắn dây: Vừa giải nhiệt, giải khát, giải độc và bổ dưỡng.

Nước chè xanh: Giúp giải nhiệt, giải khát và bổ dưỡng sức khỏe.

Nước lá vối, nụ vối: Giải nhiệt, giải độc, giải khát.

Nước khổ qua: Ép lấy nước uống, giải nhiệt tốt cho mùa nắng nóng.

Nước mơ, nước sấu ngâm đường: vừa giải nhiệt, giải nắng, giải khát…

Các món ăn thanh đạm, giải nhiệt, giàu dinh dưỡng có công hiệu bồi bổ sức khỏe gồm: Canh mồng tơi nấu cua, Bí xanh, Dưa leo, Rau đay, Rau ngót, Rau dền, rau muống nấu me hay quả sấu… nấu thành canh ăn trong bữa cơm hàng ngày.

Lưu ý, không ăn các thứ cay nhiệt, dễ kích thích như thịt dê, thịt chó, hạt tiêu, ớt, gừng, các đồ chiên rán cần hạn chế ăn. Giảm ăn mỡ động vật hay các loại hoa quả gây nóng như vải, mít, nhãn…

Theo BS Hoàng Tuấn Linh

Sức khỏe & An toàn thực phẩm

Bài 11. Món ăn, thức uống giải nhiệt

Thời tiết mùa hè thất thường và oi bức, các loại thực phẩm có tác dụng giải độc cho cơ thể. Ngoài công dụng có lợi cho những người mắc các chứng bệnh do hỏa nhiệt, mọi người nên lưu ý sử dụng một số thức uống, món ăn có tác dụng thanh nhiệt, bổ dưỡng, tăng cường sức đề kháng của cơ thể.

Với các biểu hiện mặt đỏ, mắt đỏ, môi khô, miệng lưỡi lở loét, tâm phiền mất ngủ, đại tiện táo bón, tiểu tiện vàng đậm… thuộc chứng hỏa nhiệt nội thịnh. Có thể dùng các món ăn bài thuốc thanh nhiệt tả hỏa như sau:

- Cháo cúc hoa: Rất tốt cho người chóng mặt, đau đầu do tăng huyết áp. Cúc hoa 15g bỏ cuống, rửa sạch phơi khô tán bột; gạo 100 g nấu cháo, cho bột cúc hoa vào nấu trong giây lát, ăn mỗi sáng và chiều.

 

- Cháo đậu xanh: Đậu xanh 50g, gạo 100g, nước 600 ml. Đậu xanh rửa sạch, dùng nước nóng ngâm nở, gạo vo sạch, cùng cho vào nồi, sau khi thêm nước sôi, chuyển lửa nhỏ nấu đến đặc, thích hợp ăn khi nguội, ngày 2-3 lần. Dùng cho các chứng thử nhiệt phiền khát, ung nhọt sưng đau, ngộ độc thức ăn và ngộ độc phụ tử, ba đậu, thuốc trừ sâu…

- Canh đậu xanh – bí đỏ: Đậu xanh 50g, bí đỏ 0,5 kg, muối ăn lượng vừa đủ. Đậu xanh vo sạch để ráo nước, thêm một ít muối trộn đều, sau khi ngâm 3 phút dùng nước dội sạch lại. Bí đỏ gọt vỏ, rửa sạch, thái nhỏ. Đổ 0,5 lít nước vào nồi, sau khi nấu sôi cho đậu xanh vào, 2 phút sau thêm một ít nước nguội, cho sôi lại, thêm bí, đậy nắp nấu 30 phút bằng lửa nhỏ, nêm ít muối thì ăn. Thích hợp cho các chứng trúng thử tâm phiền, mình nóng miệng khát, nước tiểu vàng, hay choáng váng, mất sức…

Thức uống giải nhiệt

Ngoài ra, vào mùa nắng nóng, nên dùng thêm một số thức ăn có tác dụng thanh nhiệt, giải khát, tiêu độc, phòng ngừa trúng nắng (thử nhiệt) như: bí đao, củ đậu (sắc nước), mướp đắng, rau muống, rau đắng, rau sam, mồng tơi, củ sen, dừa, khế, dưa hấu,…

- Nước mía: Cây mía còn gọi là cam giá, nước mía có vị ngọt, tính mát, không độc, tác dụng thanh nhiệt, trừ phiền, giáng hoả, thông đàm, nhuận trường, giã rượu, mạnh gân cốt, dưỡng huyết, lợi tiểu. Thường dùng trong các trường hợp khát nước do ra nhiều mồ hôi, ho đàm nhiệt, táo bón, tiểu tiện khó,… Ngày dùng 250 – 500g mía tươi, rửa sạch, róc bỏ vỏ, chặt từng miếng nhỏ để ăn, hoặc ép lấy nước mía để uống. (Có thể thêm ít nước chanh, quất). Người bụng lạnh, dễ tiêu chảy có thể dùng nước mía hấp chín hoặc nấu chín để uống. Cần lưu ý vệ sinh trong khi chế biến.

- Trà xanh hoặc trà tươi: Trà xanh có vị đắng, tính mát, tác dụng thanh nhiệt, giải khát, tiêu thực, lợi tiểu, định thần, làm cho đầu não được thư thái, da thịt được mát mẻ, ngừa mụn nhọt. Có thể dùng trà tươi nấu nước để uống hoặc dùng trà xanh hãm với nước sôi để uống.

Ngoài các thức uống kể trên, bạn có thể nấu nước đậu xanh 60g + lá sen tươi 30g. Hai thứ rửa sạch, nấu với hai lít nước, đến khi đậu xanh chín là được. Chắt lấy nước, để nguội rồi dùng uống thay nước trà trong ngày. Thức ăn này có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, chống nắng nóng, an thần có hiệu quả.

Bác sĩ Trần Văn Thuấn

Bài 12. Ăn gì để giải nhiệt cho cơ thể?

Thời tiết nóng bức khiến ai nấy đều cảm thấy khó chịu, mệt mỏi. Một vài giải pháp trong ăn uống và sinh hoạt sẽ giúp bạn giải nhiệt cho cơ thể.

Ăn nhiều trái cây, rau quả

Trời nóng luôn tạo cho con người cảm giác mệt mỏi, chán ăn. Bên cạnh ăn đủ chất, cần giảm thức ăn giàu năng lượng, nhất là dầu mỡ và đường bột vì tạo nhiều năng lượng làm cơ thể thấy nóng hơn. Thay vào đó tăng cường ăn hoa quả và uống nhiều nước.

Chọn hoa quả tươi, thành phần có chứa nhiều vitamin C như: dưa hấu, cam, thanh long, táo, cà chua… Ngoài ăn trực tiếp, dùng các loại hoa quả này ép lấy nước uống hoặc làm sinh tố cũng rất tốt. Hạn chế ăn các loại hoa quả có chứa nhiều đường như: mít, vải, nhãn, xoài…

Nên thêm chút muối hơi mặn vào nước uống (từ 0,5 – 1g muối ăn/lít nước giải khát). Một người bình thường uống 1,5 lít nước/ngày nhưng vào mùa nóng phải uống gấp 2 – 3 lần.

Có thể tự chế biến một số loại nước giải khát, nước mát. Ngoài tác dụng giải khát, nước mát còn giúp đưa vào cơ thể một lượng nước có thể giải nhiệt làm bớt nóng nảy, bứt rứt khi nhiệt độ cơ thể lên cao.

Nên hạn chế dùng các món ăn chứa nhiều dầu mỡ, các món ăn dạng chiên, xào và các món chứa nhiều gia vị có tính cay nóng. Không ăn nhiều các món lên men như: cà pháo muối, kim chi, dưa món.

Nên ăn nhiều thức ăn mát như các loại rau củ quả giàu kali (rau má, cà chua, mồng tơi, rau đay, diếp cá, xà lách xoong…). Trung bình mỗi ngày một người nên ăn ít nhất 200g trái cây và 300g rau xanh.

 

Buổi tối trước khi ngủ, tránh ăn nhiều thực phẩm thịt, rau vì chúng làm khó ngủ. Uống nhiều nước sẽ làm bàng quang bị căng đầy, phải thường xuyên thức giấc đi tiểu. Tránh uống cà phê và thức uống có gas hoặc hút thuốc lá. Có thể uống trà tim sen để giúp làm mát cơ thể, dễ ngủ.

Tự làm một số đồ ăn, thức uống trị nóng

- Nước ép bí đao: bí đao 500g, gọt vỏ, bỏ ruột, rửa thật sạch, thái miếng, ép lấy nước, cho thêm chút muối, uống 2 – 3 lần trong ngày, có tác dụng chống cảm nắng, mụn nhọt, rôm sảy.

- Nước a-ti-sô: mua a-ti-sô thành phẩm hoặc tươi về nấu lấy nước uống như trà. Bông a-ti-sô nấu chín có tác dụng bổ gan, lọc máu, bổ tim, chống độc, lợi tiểu.

- Nước vối: lá vối khô rửa sạch cho vào ấm, cho nước lạnh vào đun đến sôi rồi uống nóng hoặc uống lạnh. Nước vối giải khát, giải nhiệt, có tác dụng lợi tiểu và mát.

- Nước mía: dân gian thường dùng dưới dạng ăn sống, ép hoặc sắc lấy nước uống. Nước mía phòng các chứng bệnh viêm nhiệt, miệng khô họng khát, sốt cao mất nước…

 

- Cháo bạc hà: bạc hà tươi 1kg, gạo tẻ 150g. Bạc hà rửa sạch, chặt khúc. Gạo tẻ vo sạch. Cho bạc hà vào nồi cùng 1 lít nước, nấu sôi trong 1 giờ, lọc lấy nước, bỏ bã, cho nước lại vào nồi, đổ gạo tẻ vào nấu đến chín như cháo lỏng. Món này trị chứng da nóng ra nhiều mồ hôi, đau đầu, bụng chướng…

- Đậu xanh nấu bạc hà, kim ngân hoa: đậu xanh 30g, bạc hà tươi 10g, kim ngân hoa 100g, lá tre 10g. Cho bạc hà, kim ngân hoa, lá tre vào nồi cùng 2 lít nước, nấu độ 1 giờ, lọc lấy nước, bỏ xác. Cho đậu xanh cùng nước trên và một ít gạo vào nồi nấu chín, rồi cho vào lượng đường cát vừa đủ để dùng. Món này trị chứng toàn thân đau mỏi, khát nước…

BS. THANH HÀ

Bài 13. Những món cháo giải nhiệt trong ngày hè

Mùa hè, thời tiết nóng bức, cơ thể dễ mất nước qua đường mồ hôi để thải nhiệt. Mặt khác, thử và nhiệt dễ tích lại trong cơ thể làm phát sinh các chứng bệnh như mụn nhọt, đinh độc, rôm sẩy, lở ngứa, say nắng, say nóng, viêm đường tiết niệu, trĩ hạ… Trong khi đó, công năng hấp thu và bài tiết của đường tiêu hóa lại rất dễ bị suy giảm do chúng ta uống nhiều nước và dễ lạm dụng đồ sống lạnh. Bởi vậy, việc lựa chọn, chế biến và sử dụng những đồ ăn thức uống vừa dễ ăn, dễ tiêu, cung cấp đủ nước và các chất dinh dưỡng lại vừa có tác dụng thanh nhiệt giải thử, thải độc tiêu viêm là hết sức cần thiết.

Trong dinh dưỡng học cổ truyền, có một loại đồ ăn đáp ứng đầy đủ các yêu cầu trên, đó là cháo thanh nhiệt giải thử. Thành phần cơ bản của loại cháo này là gạo và các vị thuốc có công dụng thanh nhiệt giải thử, thanh nhiệt lương huyết hoặc thanh nhiệt giải độc. Trong dân gian, chúng ta đã từng biết những loại cháo như cháo đậu xanh, cháo đậu đen, cháo đậu đỏ, cháo trai, cháo hến… nhưng còn rất nhiều loại khác mà nhiều người chưa biết đến. Dưới đây, xin được giới thiệu một vài ví dụ điển hình.

Cháo rau muống: Rau muống 150g, thịt lợn nạc 50g, mã thầy 50g, gạo tẻ 100g, dầu ăn và gia vị vừa đủ. Rau muống rửa sạch, thái vụn; thịt lợn xay hoặc băm nhỏ; mã thầy bỏ vỏ rửa sạch. Đem gạo vo sạch rồi cho vào nồi đun với 1.000ml nước, khi hạt gạo nở tung ra như hoa thì cho rau muống, thịt lợn và mã thầy vào ninh thật nhừ thành cháo. Khi được cho thêm dầu ăn và gia vị vừa đủ, chia ăn vài lần trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt giải độc, lợi niệu, mát huyết.

Cháo mướp đắng: Mướp đắng 100g, đường phèn 50g, gạo tẻ 100g, gia vị vừa đủ. Mướp đắng bỏ ruột, rửa sạch, thái thành miếng nhỏ rồi đem ninh với gạo tẻ thành cháo, khi được cho thêm đường phèn và chừng 3g muối tinh, chia ăn vài lần trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt giải thử, tiêu độc và làm sáng mắt, dùng thích hợp cho chứng phiền khát, đái tháo đường, cảm nắng phát sốt, kiết lỵ, đau mắt đỏ, mụn nhọt, rôm sẩy…

Cháo đậu xanh hà diệp: Đậu xanh 30g, hà diệp tươi (lá sen) 1/4 cái, gạo tẻ 100g. Đậu xanh loại bỏ tạp chất, rửa sạch, cho vào nồi nấu nước. Khi chín, cho gạo tẻ đã vo sạch và lá sen vào ninh nhừ thành cháo, chia ăn vài lần trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt giải độc, tiêu thử, bồi bổ sức khỏe, phòng chống béo phì, dùng rất tốt trong những ngày nóng bức, cơ thể mệt mỏi, đầu nặng, mắt hoa, trong ngực chộn rộn khó chịu…

Cháo lê ý dĩ: Lê 500g, ý dĩ 100g, đường phèn 100g. Lê gọt vỏ bỏ hạt, cắt thành quân cờ; ý dĩ đãi sạch, ngâm nước trong 30 phút, vớt ra để ráo nước. Cho cả 3 thứ vào ninh với 1.000ml nước thành cháo, chia ăn vài lần trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt trừ phiền, thanh tâm nhuận phổi, giải khát trừ đàm, bồi bổ sức khỏe, dùng đặc biệt tốt cho những người mắc các chứng bệnh hô hấp mạn tính trong những ngày hè nóng bức.

Cháo nước mía: Gạo tẻ 100g, nước mía 200g. Gạo đãi sạch, cho vào nồi ninh thành cháo loãng, sau đó cho nước mía vào, đun sôi vài dạo là được, chia ăn vài ba lần trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt trừ phiền, giải khát nhuận táo, bồi bổ cơ thể, dùng rất tốt cho những người mắc các chứng bệnh hô hấp mạn tính, táo bón, viêm lưỡi miệng, mụn nhọt, phiền nhiệt môi khô miệng khát…

Cháo la hán: Quả la hán 50g, thịt lợn nạc 50g, gạo tẻ 100g, dầu ăn, gia vị vừa đủ. Quả la hán cắt thành miếng mỏng, gạo tẻ đãi sạch, thịt lợn băm nhỏ, tất cả cho vào nồi ninh với 1.000ml nước thành cháo, chế đủ gia vị, chia ăn vài lần trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt giải thử, giải khát tiêu đờm, lợi hầu nhuận tràng.

Cháo đạm trúc diệp đậu đỏ: Đạm trúc diệp 100g, đậu đỏ 50g, gạo nếp 100g. Đạm trúc diệp rửa sạch, cắt nhỏ, đậu đỏ và gạo nếp đãi sạch, ngâm trương trong vài giờ, sau đó cho vào nồi nấu với 1.000ml nước, khi hạt gạo sắp nở cho đạm trúc diệp vào nấu nhừ là được, chế thêm gia vị, chia ăn vài lần trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt giải độc, lợi thủy giải độc, lương huyết, dùng rất tốt cho những người bị viêm nhiễm đường tiết niệu, sỏi thận, kiết lỵ ra máu, viêm gan, tăng huyết áp, đái ra máu, mụn nhọt, lở ngứa, phù thũng do thận, do suy dinh dưỡng, xơ gan… trong những ngày hè nóng bức.

Cháo cúc hoa: Cúc hoa 15g, gạo tẻ 100g. Cúc hoa thu hoạch vào mùa thu sương giáng, bỏ cuống, sấy hoặc phơi khô, tán thành bột; gạo tẻ đãi sạch, cho vào nồi nấu với 1.000ml nước thành cháo loãng, khi được cho bột cúc hoa vào đun sôi vài dạo là được, chia ăn vài lần trong ngày. Công dụng: tán phong thanh nhiệt, thanh can hỏa, giảm huyết áp, làm nhẹ đầu, sáng mắt, dùng đặc biệt tốt cho những người bị tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, bị bệnh lý mạch vành, viêm gan, đau mắt đỏ, hay đau đầu chóng mặt, hoa mắt… trong những ngày thời tiết nóng bức.

Cháo dưa hấu: Dưa hấu 1.000g, cát cánh 25g, đường phèn 100g, gạo tẻ 100g. Dưa hấu bỏ hạt, thái miếng nhỏ; cát cánh cắt thành miếng nhỏ như hạt gạo; gạo tẻ đãi sạch, ngâm nước cho trương lên. Tất cả cho vào nồi ninh nhừ thành cháo loãng, chia ăn vài lần trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt giải độc, giải khát trừ phiền, lợi tiểu, dùng làm đồ giải khát, chữa chứng phát sốt, phiền muộn, bức bối, tiểu tiện vàng, lở ngứa, rôm sẩy… do thời tiết quá nóng bức.

Cháo đậu xanh ngân hoa: Đậu xanh 50g, kim ngân hoa 50g, cam thảo 10g, gạo tẻ 100g. Đậu xanh ngâm nước nửa ngày, kim ngân hoa và cam thảo sắc kỹ rồi bỏ bã lấy nước ninh với gạo và đậu xanh thành cháo, chia ăn vài lần trong ngày, có thể cho thêm một chút đường phèn. Công dụng: thanh nhiệt giải độc, tiêu viêm giải thử, dùng thích hợp cho những người hay bị mụn nhọt, lở ngứa, viêm loét, đại tiện táo, tiểu tiện sẻn đỏ… trong những ngày hè nóng bưc.

ThS. Hoàng Khánh Toàn

Bài 16. Món canh giải nhiệt

Dưới đây là một số món canh dùng thích hợp trong những ngày nắng nóng.

Canh mướp trứng gà

Nguyên liệu gồm: trứng gà 2 quả, mướp 250 gr, các gia vị. Mướp gọt vỏ thái lát, nước nấu sôi cho mướp vào; trứng gà khuấy đều cho vào sau, nêm nếm gia vị. Canh này có công hiệu tư âm nhuận táo (chống khô), thanh nhiệt giải độc, thanh phế lợi hầu, đạt hiệu quả tốt với chứng nhiệt, phiền khát...

Canh nấm hương

Nguyên liệu gồm: nấm hương 25 gr, đại táo 10 quả, các gia vị. Nấm hương ngâm nước nóng cho mềm, thái sợi; táo rửa sạch, cùng cho vào nồi để nấu canh, nấu với lửa mạnh đến sôi, thì hạ lửa nhỏ hầm thêm khoảng 15 phút, nêm nếm gia vị vừa dùng.

Canh vỏ dưa hấu

Nguyên liệu gồm: vỏ dưa hấu 200 gr, các gia vị. Dưa hấu bỏ ruột, bỏ vỏ xanh bên ngoài cùng, thái lát dày, cho vào nồi sau khi nước sôi, nấu đến chín mềm, nêm nếm. Canh vỏ dưa hấu là một món thanh nhiệt giải độc của mùa nóng, đơn giản, dễ thực hiện.

Bài 14. Món canh giải nhiệt

Dưới đây là một số món canh dùng thích hợp trong những ngày nắng nóng.

1. Canh nấm hương

Nguyên liệu gồm: nấm hương 25 gr, đại táo 10 quả, các gia vị. Nấm hương ngâm nước nóng cho mềm, thái sợi; táo rửa sạch, cùng cho vào nồi để nấu canh, nấu với lửa mạnh đến sôi, thì hạ lửa nhỏ hầm thêm khoảng 15 phút, nêm nếm gia vị vừa dùng.

2. Canh vỏ dưa hấu

Nguyên liệu gồm: vỏ dưa hấu 200 gr, các gia vị. Dưa hấu bỏ ruột, bỏ vỏ xanh bên ngoài cùng, thái lát dày, cho vào nồi sau khi nước sôi, nấu đến chín mềm, nêm nếm. Canh vỏ dưa hấu là một món thanh nhiệt giải độc của mùa nóng, đơn giản, dễ thực hiện.

 

Bài 15. Các loại thảo mộc giải nhiệt

Thời tiết chuyển sang đông ở miền Bắc và mùa khô ở phương Nam đã khiến cho không ít người rơi vào trạng thái nội nhiệt, nóng trong. Theo lời khuyên của các bác sĩ, vào thời điểm này, cách tốt nhất là mỗi người nên bổ sung thêm nước sao cho đủ 2 lít hoặc hơn 2 lít nước/ngày.

Việc bổ sung này sẽ càng tốt hơn nếu như chúng ta biết lựa chọn những loại thảo mộc có ích để bởi ngoài việc cung cấp đủ lượng nước vào cơ thể nó còn có tác dụng thanh nhiệt, giải độc.

Hiện tượng nội nhiệt hay còn gọi là nóng trong người, trong đông y cho rằng có 2 yếu tố âm dương trong cơ thể. Nếu phần âm (hàn) bị suy, hư thì bị phần dương (nhiệt) sẽ lấn át, gây ảnh hưởng đến hệ thống tiêu hóa hoặc tình trạng bứt rứt, khó ngủ, nhức đầu, bị stress, dễ cáu gắt. Tình trạng này có nguyên nhân sâu xa là do tác động của thời tiết thay đổi nóng bức, hanh khô hoặc do ăn những thức ăn có quá nhiều đạm, đường, đồ chiên, xào và các chất kích thích như café, thuốc lá, rượu… Áp lực công việc (thức khuya nhiều) gây stress cũng là một nguyên nhân gây nên tình trạng nóng trong.

Hiện nay trên thế giới đang có xu hướng sử dụng các hợp chất thiên nhiên có sẵn trong cây cỏ để khai thác kinh nghiệm y học cổ truyền nhằm hạn chế tối đa việc đưa các chất hóa học tổng hợp vào cơ thể. Theo nhiều nghiên cứu, các hoạt chất sinh học và các yếu tố vi lượng trong trà thảo mộc có tác dụng hỗ trợ điều trị dự phòng 5 loại bệnh có tỉ lệ tử vong cao là mạch vành, ung thư, đột quỵ, tiểu đường, xơ vữa động mạch. Trong các loại thảo mộc (giảo cổ lam, đỏ ngọn, hoa hòe, cúc hoa vàng…) chứa nhiều flavonoid có tác dụng chống oxy hóa, lão hóa và bảo vệ tế bào.

Nếu tìm trong dân gian, bạn có thể thấy được xung quanh ta có nhiều loại cây cỏ có thể mang lại cho bạn những thứ đồ uống vô cùng bổ dưỡng. Trà xanh: giải nhiệt, phòng chống ung thư, nhọ nồi hay còn gọi là cỏ mực, có tác dụng giải nhiệt, hạ sốt hay 9 loại thảo mộc quý được chiết xuất từ kim ngân hoa, hoa cúc, đản hoa, hoa mộc miên, hạ khô thảo, cam thảo, tiên thảo, la hán quả và bông lai. 9 loại này hòa hợp với nhau tạo nên vị hợp nhất có tính mát, giải độc, đáp ứng được nhu cầu thanh lọc cơ thể.

Tác giả : Thanh Hương

Nguồn: http://vtv.vn/Article/Get/Cac-loai-thao-moc-giai-nhiet-9647ec57f8.html